ZAGROŻENIA DZIAŁAŃ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ SZCZEBLA RZĄDOWEGO NA PODSTAWIE BEZPRAWNEJ UMOWY EKSPERYMENTU MEDYCZNEGO. ANALIZA PORÓWNAWCZA

Анотація

Ujawniono treść umowy pomiędzy firmą Pfizer a Brazylią. Z informacji od pracownika firmy Pfizer wynika, że takie umowy podpisały wszystkie kraje w liczbie 110, w tym Polska. Treść umowy po wstępnej analizie wskazuje, że jest nieważna z mocy prawa. Mimo to na jej podstawie podjęto liczne działania szkodzące społeczeństwu w postaci tzw. Lockdownu oraz w wielu miejscach obowiązkowego poddania się eksperymentowi genowemu pod groźbą utraty zatrudnienia jak tez wprowadzono liczne ograniczenia, pozbawiając społeczeństwo elementarnych praw publiczno-ustrojowych. Po ujawnieniu treści umowy uruchomiła się debata społeczna w zakresie jej unieważnienia. Zważywszy, że dyskusja obraca się wokół kwestii, ważności umowy i związania strony umową, uwzględniając znaczenie rozróżnienia pojęć „ważność umowy” i „możliwość obowiązywania umowy”, konieczne jest przypomnienie rzeczy pozornie oczywistej. Pojęcie „umowy” używane bywa przez prawników w trzech znaczeniach; po pierwsze (I) czynności prawnej, której substratem są zgodne oświadczenia woli dokonujących jej stron, po drugie (II) zobowiązaniowego stosunku prawnego (art. 353 k.c.) wiążącego strony na skutek zawarcia ważnej umowy (czynności prawnej). Po trzecie bardziej potocznie (III) umową bywa nazywany dokument, w którym zamieszczone zostały oświadczenia stron będące składnikami umowy w pierwszym znaczeniu. O które znaczenie chodzi wynika zazwyczaj z kontekstu, jednak jak widać możliwe są nieporozumienia. To czy umowa (czynność prawna) jest ważna, zależy od tego czy jej treść i forma odpowiada wymogom ustanowionym przez krajowy system prawa cywilnego. Jeśli wymogi te są spełnione, powstaje przewidziany prawem skutek w postaci związania stron stosunkiem prawnym polegającym na tym, że jedna ze stron może domagać się od przeciwnej zachowania, zgodnego z normami umownymi, zrekonstruowanymi na postawie złożonych przez strony świadczeń woli. Skutek ten nie wynika, z reguł rządzących przyrodą, lecz z norm prawa cywilnego i dlatego nie ma czegoś takiego jak umowa obowiązująca de facto. Przeciwstawienie sobie pojęć „obowiązywania umowy” czy też „możliwości obowiązywania umowy” oraz pojęcia „ważności umowy” – jak czynią to mój polemiści – mija się więc z celem. Obowiązywanie umowy (stosunku prawnego) jest skutkiem prawnym ważnie zawartej umowy (czynności prawnej), a jeżeli umowa nie może wiązać, to najczęściej dlatego, że jest nieważna (czynność prawna nie spełnia wymogów, od których zależy jej ważność). Skutkiem uznania postanowienia umownego za abuzywne może być to, że treść umowy nie spełnia ustawowych wymogów ważności, a zatem mający być jej skutkiem stosunek prawny nie powstał, a więc – nie wiąże. Pojęcia ważności i możliwości obowiązywania umowy nie są więc przeciwstawne, lecz uzupełniają się jako przyczyna i skutek. Pojęcie obowiązywania umowy de facto – które mec. Sampławski przeciwstawia obowiązywaniu umowy de iure – nie ma uzasadnienia. Zobowiązanie nigdy nie wynika z samego faktu, jeśli nie istnieje norma prawa, która z określonym faktem wiąże skutek w postaci zobowiązania. Umowa obowiązuje zatem wyłącznie de iure – dlatego, że taki skutek prawo przypisuje ważnej czynności prawnej. Jeżeli umowa jest nieważna, nie powstaje zobowiązanie, ewentualne żądanie spełnienia świadczenia, nie korzysta z ochrony prawne, a wręcz przeciwnie strony, które otrzymały w wykonaniu nieważnej umowy świadczenie, powinny liczyć się z żądaniem jego zwrotu. Faktyczne wykonywanie czynności opisanych w nieważnej umowie, nie oznacza obowiązywania umowy de facto.