STRES PRZEDSTARTOWY I STARTOWY U ZAWODNIKÓW – BIEGACZY

Автор(и)

  • M. Graczyk
  • D. Czarnecki
  • D. W. Skalski
  • I. M. Grygus
  • O. Khoma
  • B. Kindzer

DOI:

https://doi.org/10.32782/2522-1795.2022.11.21

Ключові слова:

stres, psychologia, zawody sportowe, biegi

Анотація

Stres jest nieodzownym elementem współczesnego życia. Działalność sportowa jest jednym z przykładów sytuacji, w których występuje napięcie emocjonalne. Bycie sportowcem automatycznie niesie ze sobą konieczność przeżywania stresu i wypracowania efektywnych strategii radzenia sobie z nim. Zawodnicy nierzadko muszą dostosowywać się do ogromnych obciążeń treningowych, być nastawieni na ciągłe polepszanie swoich wyników i balansować na granicy własnych możliwości, co wpływa na powstawanie chronicznego zmęczenia, stresu, a co za tym idzie – sprzyja pojawianiu się kontuzji. Wydaje się, że sportowcy przeżywający wiele stresu w codziennym życiu, mający ubogie kompetencje w radzeniu sobie i mający nikłe wsparcie społeczne są zagrożeni kontuzją bardziej, niż ci o uboższej historii stresorów, o pozytywnych cechach indywidualnych (jak np. wysoka motywacja osiągnięć, odporność psychiczna, optymizm), czy o bogatym wachlarzu wykorzystywanych strategii zaradczych. Co więcej kontuzja u takich jednostek może być poważniejsza, a jej konsekwencje trwać dłużej. Zadanie sportowe, choć z jednej strony jest wysoce sformalizowane i typowe (bo dobrze rozumiane przez wszystkich jej uczestników, określone pewnymi regulaminami i przepisami sędziowskimi, względnie ustabilizowane przez wielokrotne powtarzanie tych samych czynności, nastawione na cel, jakim jest zwycięstwo w konkurencji), jest równocześnie zadaniem niepewnym. Nigdy nie wiadomo, kto zwycięży, a kto poniesie porażkę, mimo, iż sportowcy na ogół znają możliwości i dotychczasowe rezultaty zarówno własne, jak i swoich rywali. Zatem przed przystąpieniem danego zawodnika do startu, występować u niego mogą różnorodne objawy zdenerwowania oraz dolegliwości somatyczne, które składają się na typową reakcję wywoływaną zagrożeniem i trudnością. To, czy dany zawodnik spróbuje podołać zadaniu, czy też będzie się raczej z niego wycofywał zależy od znaczenia, jakie nada zachodzącej sytuacji – czy jest ono dla niego zagrożeniem, czy wyzwaniem.

Посилання

Gracz J., Sankowski J. (1995). Psychologia sportu. AWF Poznań.

Grygorczuk A. (2008). Pojęcie stresu w medycynie i psychologii. Samodzielny Publiczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. dr. St. Deresza w Choroszczy.

Grygus I., Hushchuk I., Shuhai M., Matlasevych O. (2016). Opracowanie metodologii i przetestowanie zintegrowanego modelu rehabilitacji medycznej, psychologicznej i fizycznej ofiar operacji antyterrorystycznej. Potrzeby i standardy współczesnej rehabilitacji. VІII Międzynarodowe Dni rehabilitacji. Rzeszów. 60–61.

Grygus I., Nogas A., Nebova N. (2017). Clinical and psycho-functional features of rehabilitants with chronic fatigue syndrome. Journal of Education, Health and Sport. 7 (4): 920–928.

Grygus I., Yevtukh M. (2018). Modern view on chronic fatigue syndrome and approaches to physical rehabilitation. Journal of Education, Health and Sport. 8 (6): 391–398.

Jarvis M. (2003). Psychologia sportu. Gdańskie Wydawnictwo psychologiczne.

Kashuba V., Stepanenko O., Byshevets N., Kharchuk O., Savliuk S., Bukhovets B., Grygus I., Napierała M., Skaliy T., Hagner-Derengowska M., Zukow W. (2020). The Formation of Human Movement and Sports Skills in Processing Sports-pedagogical and Biomedical Data in Masters of Sports. International Journal of Human Movement and Sports Sciences, 8 (5): 249–257.

Kłodecka-Różalska J. (1993). Radzimy sobie ze stresem. Przewodnik do relaksacji i treningu umysłowego dla sportowców. Resortowe centrum metodyczno-szkoleniowe kultury fizycznej i sportu. Warszawa.

Martin C. (pod redakcją Morris T., Summers J.) (1998). Psychologia sportu. Strategie i techniki. Rozdz : Radzenie sobie ze stresem. COŚ, Warszawa.

Naglak Z. (1974). Trening sportowy – teoria i praktyka. PWN, Warszawa-Wrocław.

Nowicki D. (2004). Stres w aktywności sportowej dzieci i młodzieży. M. Krawczyński, D. Nowicki (Red.). Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzieży. COŚ, Warszawa.

Puni A. C. (1951). O psychologicznej charakterystyce przedstartowego stanu zawodnika. «Kultura Fizyczna», nr 1.

Selye H. (1960). Stres życia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

Skalski D., Formela M., Grygus I., Nesterchuk N., Lizakowski P. (2018). Sposoby przeciwdziałania zachowaniom dewiacyjnym w sporcie, a bezpieczeństwo zdrowotne = Ways of counteracting deviant behavior in sport and health security. Bezpieczeństwo, Zdrowie i Kultura Fizyczna. Wybrane zagadnienia. Tom 7. Safety, Health and Physical Culture. Selected Issues. Volume 7. 89–108.

Skalski D., Formela M., Grygus I., Nesterchuk N., Pożarski D., Lizakowski P. (2018). Degradacja człowieka w sporcie, a bezpieczeństwo zdrowotne. Bezpieczeństwo i zdrowie. Wybrane zagadnienia. Gdynia-Gdańsk-Starogard Gdański. 43–57.

Skalski D., Formela M., Grygus I., Nesterchuk N., Tuz M., Kowalski D., Glazik R. (2018). Sposoby przeciwdziałania zachowaniu dewiacyjnemu w sporcie, a edukacja zdrowotna. Bezpieczeństwo i zdrowie. Wybrane zagadnienia. Gdynia-Gdańsk-Starogard Gdański. 69–82.

Skorny Z. (1974). Metody badań i diagnostyka psychologiczna. Wrocław.

Skorny Z. (1984). Prace magisterskie z psychologii i pedagogiki. WSiP, Warszawa.

Zabolotna O., Skalski D., Nesterchuk N., Grygus I. (2019). Health-related good of physical culture and health education. Reabilitatsiini ta fizkulturno-rekreatsiini aspekty rozvytku liudyny = Rehabilitation & recreation. 5. 53–58.

Zielonka A. (1999). Rola psychoregulacji w walce ze stresem w sporcie. M. Krawczyński. Sport – psychologia – zdrowie. Perspektywa badawczo-praktyczna. Warszawa-Gdańsk.

##submission.downloads##

Опубліковано

2022-07-07

Як цитувати

Graczyk, M., Czarnecki, D., Skalski, D. W., Grygus, I. M., Khoma, O., & Kindzer, B. (2022). STRES PRZEDSTARTOWY I STARTOWY U ZAWODNIKÓW – BIEGACZY. Rehabilitation and Recreation, (11), 182–193. https://doi.org/10.32782/2522-1795.2022.11.21

Статті цього автора (авторів), які найбільше читають

1 2 3 4 5 > >>